چرا ایران باید میان تنش و دیپلماسی یکی را انتخاب کند؟ | اعلمی فریمان: بدون اصلاحات داخلی به بنبست میرسیم
رویداد۲۴| عرفان بیوکنژاد - فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران، تشدید تحریمها و بحرانهای اقتصادی داخلی، کشور را در نقطهای حساس و تعیینکننده قرار داده است. همزمان، تحولات منطقهای از جمله تنشهای اخیر در خلیج فارس، حملات نظامی اسرائیل، بحران فلسطین و رقابت قدرت میان کشورهای عربی خلیج فارس، فضای امنیتی و سیاسی ایران را پیچیدهتر کرده است.
در چنین شرایطی، بازتعریف استراتژیک در سیاست داخلی و خارجی بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر میرسد. اقتصاد تحت فشار تحریمها، نارضایتیهای اجتماعی و محدودیتهای سیاسی، ضرورت تمرکز بر آشتی ملی، اعتمادسازی اجتماعی و اصلاحات ساختاری را برجسته کردهاند. تجربه تاریخی نیز نشان داده است که اتکای صرف به تنش و تقابل بدون مدیریت هوشمندانه داخلی، کشور را به سمت بنبست سوق میدهد. در مقابل، راهبردی متوازن در دیپلماسی و سیاست داخلی میتواند نهتنها فشارهای خارجی را کاهش دهد بلکه ظرفیت ایران برای ایفای نقش مؤثر در منطقه و جهان را نیز تقویت کند.
در همین زمینه، هادی اعلمی فریمان، کارشناس مسائل سیاست خارجی، در گفتوگو با رویداد۲۴ تحلیلی از چالشها و فرصتهای پیشروی ایران و مسیرهای محتمل آینده ارائه کرده است.
سیاست بنبست ندارد
اعلمی فریمان با تاکید بر اینکه «در عالم سیاست، چه به شکل عام و چه در عرصه دیپلماسی، هیچگاه بنبست وجود ندارد» گفت: «همواره بحرانهایی شکل میگیرد و در زمان مقتضی، نیروهای جدید، ابتکارات و خلاقیتهای تازهای ظهور پیدا میکند. این پدیده استمرار دارد و سیاستمدار کارآمد کسی است که از دل بحرانها فرصت بسازد و راه خلاقیت را دنبال کند.»
او با اشاره به سخنان اخیر رهبر انقلاب مبنی بر نپذیرفتن غنیسازی صفر و مذاکره هستهای با آمریکا گفت: «به نظر میرسد کشور وارد یک فاز جدید شده است.»
اعلمی فریمان افزود: «ما در داخل کشور با یکسری محدودیتها مواجه هستیم. طیفی در کشور وجود دارد که فارغ از دیدگاههای سخت و متعصبانهاش درباره روابط دوجانبه با ایالات متحده، در سایر حوزهها نیز محدودیتهایی برای مشارکت مردم ایجاد میکند.»
بیشتر بخوانید: پزشکیان: بین خواستههای آمریکا و اسنپبک، ما اسنپبک را انتخاب میکنیم
به گفته او، اگر دیدگاههای رادیکال مبنا قرار گیرد، «راهکارهایی مانند خروج از معاهده انپیتی، بستن تنگه هرمز، گروگانگیری، افزایش تنش نظامی و استمرار حمایت از جریانهای مقاومت در منطقه مطرح خواهد شد. اما واقعیت این است که همه این سناریوها بنبستآفرین است و پیامدی جز تنش نظامی، تشدید مشکلات اقتصادی و افزایش فشار بر معیشت مردم در پی نخواهد داشت.»
ضرورت آشتی ملی و اعتمادسازی اجتماعی
او ادامه داد: «تجربه نشان داده است که تحریمها چه در کوتاهمدت و چه در بلندمدت آثار جدی خود را بر اقتصاد کشور میگذارد. حتی جنبه روانی تحریمها نیز بر معیشت مردم تأثیر مستقیم دارد؛ بنابراین اگر به دنبال یک سناریوی موفق در شرایط جدید باشیم، ناچار باید به سمت آشتی ملی و جلب مشارکت مردم در مسائل مهم کشور حرکت کنیم.»
اعلمی فریمان تصریح کرد: «این مسیر شامل مبارزه جدی با فساد مالی، مقابله با هر شکل از تبعیض، رفع بیعدالتی و ایجاد اعتمادسازی در سطح گسترده است. اگر مردم احساس کنند که به آشتی ملی رسیدهاند و میتوانند به حکومت اعتماد کنند، نقشی برجسته در استمرار مقاومت ایفا خواهند کرد. اما اگر این تغییرات ایجاد نشود و مبارزه واقعی با فساد و تبعیض صورت نگیرد، تکرار بحرانها و افزایش نارضایتی اجتنابناپذیر خواهد بود.»
تنش یا دیپلماسی؛ راهبرد دوگانه ایران
این کارشناس سیاست خارجی تاکید کرد: «مهمترین مسئله همچنان در داخل کشور است. اما اگر بخواهیم در عرصه دیپلماسی وارد سناریوهای جدید شویم، قطعاً نیازمند اتخاذ راهبردی دیگر هستیم و آن، اعتمادسازی در نظام بینالملل است.»
او توضیح داد: «اگر قرار باشد در همان مسیر مخالفت مطلق با غنیسازی صفر و مذاکره هستهای با آمریکا حرکت کنیم، باید تمرکزمان بر عادیسازی روابط با ایالات متحده قرار گیرد.»
دیپلماسی تدریجی
اعلمی فریمان گفت: «تجربه تاریخی نشان داده است که آمریکا تمایل دارد روند عادیسازی روابط را دنبال کند. اگر چنین مسیری آغاز شود، قطعاً اعتمادسازی در سایر حوزهها نیز ایجاد خواهد شد؛ از جمله در موضوعات هستهای و حتی موشکی.»
بیشتر بخوانید: دیپلماسی زیر سایه ماشه | شرط ایران برای گفتوگو با ترامپ
به گفته او، «در دیپلماسی، روابط دو کشور اغلب از مسائل کوچک آغاز میشود؛ مانند دیدارهای شخصی مقامات، گفتوگوهای پارلمانی یا حتی تعاملات میان دستگاههای قضایی؛ بنابراین ما باید به سمت راهبرد سیاست دیگر حرکت کنیم؛ یعنی دیدارهایی میان مقامات ایران و آمریکا در سطح ریاستجمهوری، پارلمان و قوه قضاییه صورت گیرد. همچنین موضوع بازگشایی سفارتها و تبادل سفیر باید مورد توجه قرار گیرد.»
ایران نیازمند تصمیمگیری استراتژیک
او خاطرنشان کرد: «حتی اگر ایران نخواهد مستقیماً این مسیر را دنبال کند، امکان دارد در کشورهای ثالث چنین دیدارهایی میان مقامات سه قوه در هر سطحی انجام شود. در این صورت، ضمن حفظ منافع ملی، میتوان از مسیر دیپلماسی دیداری و گفتوگوهای تدریجی، سردی روابط میان دو کشور را کاهش داد.»
وی افزود: «اگر استراتژی نظامی و امنیتی انتخاب شود، تجربه نشان داده که این مسیر به بنبست میرسد؛ نمونه بارز آن کشورهایی مانند کره شمالی و ونزوئلا هستند. در مقابل، اگر راه دوم یعنی بهبود روابط انتخاب شود، باید بهطور کامل در همان مسیر حرکت کرد. این انتخاب، کاملاً به تصمیمگیران نظام سیاسی ایران بستگی دارد.»
الزامات ایران در شرایط فعلی
در پایان این گفتوگو، اعلمی فریمان تاکید کرد: «در شرایط فعلی، تنها چیزی که باید برای ایران اصل قرار گیرد، منافع ملی و تمامیت ارضی کشور است. همه حرکتها باید ذیل این دو اصل بنیادین تعریف شود، نه تحت تأثیر مسائل دیگر. به همین دلیل من راهبرد دیگری را پیشنهاد میکنم و آن، حرکت به سمت عادیسازی روابط با سایر کشورها بهویژه ایالات متحده است. در این مسیر میتوان به مرور و در طی زمان، موضوعاتی، چون غنیسازی هستهای و حفظ توان موشکی را نیز تثبیت و به کرسی نشاند.»
ایران در نقطهای حساس ایستاده است؛ جایی میان تنش یا دیپلماسی. انتخاب مسیر تقابل و بیتوجهی به اصلاحات داخلی، تنها به تداوم بحرانها، فشار اقتصادی و کاهش جایگاه بینالمللی منجر خواهد شد. اما اتخاذ راهبردی خردمندانه، با محوریت منافع ملی، آشتی داخلی و اعتمادسازی در سطح جهانی، میتواند ایران را به بازیگری تأثیرگذارتر و باثباتتر در منطقه و جهان تبدیل کند.
نمیگم روحانی خوب بود ولی ما به عنوان مثل قشر خانواده معلم ها از اول انقلاب تا سال ۹۷ زندگی خوب و مرفه ایی نذاشتیم ولی .زندگی بدی هم نداشتیم
اقای پزشکیان شما دیگه غبط میکنید از ایستادگی ملت حرف بزمید ما از سال نود ایستادیم تا سال ۹۷ و از سال ۹۷تا الان ملت خم شدند دیگه توان نیست راست شوند
الا باندها و بنیادها و نهادها و مافیای ثروت و کارکنان شرکت نفت که دولت سالی سی بار حقوق پنهان بهشون میده علاوه بر فیش .بقیه کارکنان دولت هم خم شدند ..این حقوق که میدی فقط ایاب و ذهلب کارکنان هست
البته جلیلی واصلاح طلبان با تمام بدی .یک نقطه مشترک خوب دارند و ان حذف بانددهای ثزوت وقدرت از سر ملت است
امیدوارم حس کینه و سیاست غالب نشود ومنافع ملت در نظر بگیرند و به خاطرر همین یکنقطه مشترک حداقل داخل درست کنید..بعد
بگید مردم علاج در وطن هست
ما از اسلام خونریز، و جنگ طلبان سلطه جو و تروریست پرور ایرانی، که کشور و اینده نسلهای بعدی را بخاک سیاه نشانده اند، و حق زندگی انسانی و ازاد را از افراد گرفته اند، بشدت بیزاریم.